जसजसे वय वाढत जाते तसतसे चेहऱ्यावरील तेज कमी होत असल्याचे आपल्या निदर्शनास येते, परंतु चेहऱ्यावर वृद्धत्व दिसणे कुणाला आवडतं? प्रत्येक जण कायम तरुण दिसण्याच्या प्रयत्नात असतो, त्यासाठी अनेक आयुर्वेदिक तसेच रासायनिक औषधोपचार करत असतो. याचसाठी आजच्या या लेखात आपण सौंदर्यवृद्धीसाठी आयुर्वेदिक उपाय पाहणार आहोत जे आपल्या आरोग्यासाठी आणि त्वचेसाठी अत्यंत उपायकारक ठरेल तसेच त्याचे काही अपाय देखील नसतील.
सौंदर्य कमी होण्याची कारणे:
१) वयोमान:
वाढत्या वयोमानानुसार त्वचा कोरडी पडण्यास सुरुवात होते, तसेच त्वचेवर सुरकुत्या येतात. वयोपरत्वे चेहरा लूस पडण्यास सुरुवात होते आणि चेहरा निस्तेज होण्यास सुरुवात होते, परंतु आपण आरोग्याची विशेष काळजी घेतल्यास आणि सौंदर्यवृद्धीसाठी आयुर्वेदिक उपाय केल्यास त्वचेवरील हे बदल होणे टळू शकते.

२) ताण आणि मानसिक दबाव:
तणाव किंवा मानसिक दबावामुळे शरीरात हॉर्मोन्सचे असंतुलन होऊ शकते, ज्यामुळे त्वचेवर निस्तेजपणा येऊ शकतो. तणावामुळे शरीरातून हानिकारक रासायनिक पदार्थ बाहेर पडतात, जे त्वचेसाठी हानिकारक ठरतात.
३) पुरेशी झोप न घेणे:
झोपेचा अभाव त्वचेला निस्तेज करते. रात्री झोपताना शरीर व त्वचा पुनर्निर्मित होतात. झोपेची कमतरता त्वचेवर थकवा, सुरकुत्या आणि निस्तेजपणा आणू शकते.
४) डिहायड्रेशन:
जर शरीरात पुरेसे पाणी नसेल, तर त्वचा कोरडी आणि निस्तेज होऊ शकते. हायड्रेशनची कमतरता त्वचेला आवश्यक पोषण मिळवण्यास अडचण आणते आणि परिणामस्वरूप चेहरा निस्तेज आणि सुरकुतलेला दिसतो.
५) असंतुलित आहार:
आहारात आवश्यक पोषणाची कमतरता, जसे की व्हिटॅमिन्स (विशेषतः व्हिटॅमिन C, E), प्रथिने आणि खनिज, त्वचेसाठी आवश्यक असतात. असंतुलित आहार किंवा कमी पोषणामुळे त्वचा निर्जीव आणि निस्तेज होऊ शकते.
६) हार्मोनल इम्बॅलन्स:
हार्मोनल इम्बॅलन्स यामुळे त्वचेला अनेक समस्यांचा सामना करावा लागतो. विशेषत: महिलांमध्ये गर्भधारणेच्या काळात, मासिक पाळीच्या वेळेस किंवा मेनोपॉस काळात हॉर्मोन्समध्ये होणारे बदल त्वचा निस्तेज करू शकतात.
७) मेकअपचा अति वापर:
अत्यधिक मेकअप आणि तो काढताना त्वचेची नीट स्वच्छता न करणे त्वचेला हानी पोहोचवू शकते. या सर्व घटकांमुळे त्वचेत जास्त तेल, धूळ आणि मृत पेशी जमा होतात, ज्यामुळे चेहरा निस्तेज दिसतो.

८) एलर्जी आणि इन्फेक्शन:
कधी कधी त्वचेमध्ये एलर्जी किंवा इन्फेक्शनमुळेही चेहरा निस्तेज होऊ शकतो. त्वचेमध्ये इरिटेशन होणे, सूज येणे आणि लालसरपणा यामुळे चेहरा निरस आणि थकलेला दिसतो.
त्वचेमध्ये होणारे बदल थांबवायचे असल्यास सौंदर्यवृद्धीसाठी आयुर्वेदिक उपाय आपण आपल्या नियमित दिनचर्येत समाविष्ट करायला हवे जेणेकरून त्वचा चमकदार आणि तजेल राहण्यास मदत होते. हे सौंदर्यवृद्धीसाठी आयुर्वेदिक उपाय अत्यंत कमी खर्चिक असतात आणि त्या उपायांचा कोणताही अपाय नसतो यामुळे हे उपाय आपण अवश्य आमलात आणावेत.
सौंदर्यवृद्धीसाठी आयुर्वेदिक उपाय:
१) हळद आणि दूध:
हळद आणि दूध यांचे मिश्रण त्वचेसाठी एक उत्तम उपचार आहे. हळदमध्ये अँटीइन्फ्लेमेटरी गुणधर्म असतात आणि दूध त्वचेवर एक हलका मॉइश्चरायझर म्हणून काम करते. हळद आणि दूध मिश्रणाने चेहरा स्वच्छ करून नियमितपणे लावल्याने त्वचेवरील डाग आणि सुरकुत्या कमी होऊ शकतात.
२) चंदन:
चंदनाचे तेल त्वचेसाठी अत्यंत प्रभावी आहे. हे त्वचेचे अनावश्यक तेल कमी करून त्वचेला थंडावा देण्यास मदत करते. चंदनाचे लेप डाग कमी करण्यात मदत करतात आणि त्वचेला सुरकुत्यांपासून मुक्त करतात.

३) काकडीचे फेड:
काकडी त्वचेला थंडावा देण्यास मदत करते आणि त्यात उपस्थित असलेले पाणी त्वचेचा ओलावा राखते. काकडीचे ताजे तुकडे चेहऱ्यावर लावल्याने ते त्वचेवरचा उब व सूज कमी करतात. तसेच आहारात काकडी सामाविष्ट केल्यास त्वचा हायड्रेट राहते.
४) योगासने आणि प्राणायाम:
आरोग्य आणि सौंदर्य यामध्ये एकसारखा संबंध आहे. योगासने आणि प्राणायामाने शरीरातील रक्तप्रवाह सुधारतो आणि त्यामुळे त्वचेला आवश्यक पोषण मिळते. नियमित योग आणि प्राणायाम केल्याने चेहऱ्यावर नैसर्गिक चमक येते.
५) हायड्रेशन:
पाणी न प्यायल्यास शरीर डिहायड्रेट होते आणि चेहऱ्यावरील तेज कमी होण्यास सुरुवात होते. त्यामुळे दररोज सात ते आठ ग्लास पाणी पिणं अत्यावश्यक आहे. त्यामुळे शरीर हायड्रेट होते आणि त्वचेवरील सुरकुत्या नाहीशा होऊन त्वचा चमकदार होते.
६) पुरेशी झोप:
शरीर तंदुरुस्त राहण्यासाठी त्याला पुरेशी झोप मिळणं आवश्यक आहे. रोज किमान सात ते आठ तास झोपणे गरजेचे आहे. झोपेदरम्यान आपल्या शरीराची पुनर्निर्मिती होत असते व पोषण सर्वांगी पोहोचत असते, त्यामुळे सौंदर्यवृद्धीसाठी आयुर्वेदिक उपाय पुरेशी झोप अत्यावश्यक आहे.
७) पौष्टिक आहार:
सौंदर्यवृद्धीसाठी पौष्टिक आहार आवश्यक आहे. फळे, भाज्या, अन्नातील प्रोटिन्स आणि व्हिटॅमिन्स त्वचेसाठी आणि शरीरासाठी उपयुक्त असतात. विशेषत: व्हिटॅमिन C, E आणि B-complex चा समावेश त्वचेच्या आरोग्याला चांगला ठेवतो. व्हिटॅमिन C मिळवण्यासाठी हळदी, आवळा तसेच लिंबूचे सेवन करावे. व्हिटॅमिन E साठी बदाम, नारळ तसेच मांसाहार याचा आहारात समावेश करावा.
सौंदर्यवृद्धीसाठी आयुर्वेदिक उपाय कोणते?
हळद आणि दूध यांचे मिश्रण त्वचेसाठी एक उत्तम उपचार आहे. हळदमध्ये अँटीइन्फ्लेमेटरी गुणधर्म असतात आणि दूध त्वचेवर एक हलका मॉइश्चरायझर म्हणून काम करते. हळद आणि दूध मिश्रणाने चेहरा स्वच्छ करून नियमितपणे लावल्याने त्वचेवरील डाग आणि सुरकुत्या कमी होऊ शकतात.
सौंदर्यासाठी टिप्स?
चंदनाचे तेल त्वचेसाठी अत्यंत प्रभावी आहे. हे त्वचेचे अनावश्यक तेल कमी करून त्वचेला थंडावा देण्यास मदत करते. चंदनाचे लेप डाग कमी करण्यात मदत करतात आणि सौंदर्यवृद्धीसाठी आयुर्वेदिक उपाय त्वचेला सुरकुत्यांपासून मुक्त करतात.
चेहऱ्यावर सुरकुत्या आल्यास काय करावे?
सौंदर्यवृद्धीसाठी पौष्टिक आहार आवश्यक आहे. फळे, भाज्या, अन्नातील प्रोटिन्स आणि व्हिटॅमिन्स त्वचेसाठी आणि शरीरासाठी उपयुक्त असतात. विशेषत: व्हिटॅमिन C, E आणि B-complex चा समावेश त्वचेच्या आरोग्याला चांगला ठेवतो. व्हिटॅमिन C मिळवण्यासाठी हळदी, आवळा तसेच लिंबूचे सेवन करावे. व्हिटॅमिन E साठी बदाम, नारळ तसेच मांसाहार याचा आहारात समावेश करावा.